اسید سولفوریک
سولفوریک اسید یک اسید معدنی بسیار سوزاننده است که دارای فرمول مولکولی H2SO4 بوده و از نظر فیزیکی به صورت مایع رقیق و بی رنگ و کاملا محلول در آب است. این اسید دارای خاصیت خورندگی بر روی فلز, بافت های زنده و حتی سنگ می باشد و در غلظت های بالا دارای خاصیت قوی خشک کنندگی و اکسید کنندگی است. چگالی این ماده برابر باg/cm3 ۱٫۸۴ میباشد.
کاربردها
اسید سولفوریک در گستره وسیعی از صنایع کاربرد دارد. کشاورزی، تصفیه آب و پساب، تولید رنگدانه ها، تولید اسید فسفریک با خاک فسفاته، تولید آهن و فولاد برای اکسیدزدایی، تولید شوینده های صنعتی و دباغی از جمله موارد کاربرد این اسید میباشد.
ریسک نگهداری
اسید سولفوریک مایعی بسیار سنگین است .اضافه شدن ذرات آب به اسید غلیظ باعث پخش شدن ذرات ائروسل اسید در هوا و یا انفجار میشود.
اگر اسید سولفوریک بر روی فلز ریخته شود گاز بسیار اشتعال پذیر هیدروژن آزاد می شود.
سوختگی با اسید سولفوریک بسیار جدی تر از سوختگی با دیگر اسید هاست. اسید سولفوریک سبب دی هیدراته شدن هر چیزی که با آن در تماس است شده و گرمای آزاد شده بر اثر واکنش با آب می تواند سبب سوختگی درجه دو شود.
روش نگهداری در مخازن ناب زیست
مخازن و اتصالات ناب زیست را می توان طوری ترکیب کرد تا بتوان در آن اسید سولفوریک را با کاهش خطرات ناشی از انبارش این مایع شیمیایی اسیدی نگهداری کرد.
در صورتی که مخزن ثانویه وجود نداشته باشد مخازن ناب زیست بهترین انتخاب برای نگهداری مواد شیمیایی هستند. این مخازن با داشتن دیواره ی دو جداره از امکان بروز حوادث جلوگیری میکند.
نصب مخزن باید بر روی بتن با سطح نرم و صاف، آسفالت و یا فولاد باشد . هیچ گونه طناب و یا وسیله ای برای ثابت کردن به دور مخزن نباید استفاده شود و همینطور از اتصال نردبان به مخزن جلوگیری شود .
جنس اتصالات بکار رفته در مخازن برای نگه داری این ماده ، پلی اتیلن و پلی وینیل کلراید است و از گسکتهایی از جنس اتیلن پروپیلن دین مونومر برای آب بندی استفاده میشود.
مخزن نگهداری اسید سولفوریک:
اسید سولفوریک اسیدی بسیار قوی بوده که با هر درصدی در آب حل میشود و با نماد شیمیایی H۲SO۴ شناخته می شود . پی اچ ( pH ) این اسید ۰/۵ ( ۵ دهم ) میباشد . با توجه به ویژگی ضد خوردگی پلی اتیلن ، مخزن های پلی اتیلنی مقاومت بسیار بالایی در برابر مواد اسیدی دارند .
از همین رو برای ذخیره بسیاری از انواع اسید ها مانند اسید استیک ، اسید کلریدریک ، اسید سولفوریک و اسید فسفریک بدون نگرانی می توان از مخزن اسید ( مخزن ذخیره اسید ) پلی اتیلنی بهره برد .
برای اسید های همچون اسید سولفوریک غلیظ حتماً بایستی مخزن اسید، ضخامت کافی را داشته باشد در غیر اینصورت به خاطر فشار بیش از حد وارده به بدنه باعث شکسته گی یا پارگی جداره مخزن می شود. ما برای این موضوع مخازن تقویت شده یا اصطلاحاً مخازن دوجداره را پیشنهاد می کنیم.
با توجه به بهای تمام شده بالای مخزن استنلس استيل که عموما به منظور ذخیره اسید در جهان قبل از به وجود آمدن مخازن دوجداره پلی اتیلن مورد استفاده قرار می گرفته همه شرکت ها به این نتیجه رسیده اند که از مخزن دو جداره پلی اتیلن و یا همه موارد خاص همچون نگهداری اسید نیتریک دودزا از مخزندوجداره پلی پروپلین استفاده نمایند .
این مخازن تحت نام مخزن پلی اتیلن دوجداره در جهان شناخته شده هستند . ضخامت بدنه مخزن دوجداره پلی اتیلن نگهداری سید از 6 سانتی متر اغاز و تا 12 سانتی متر ادامه دارد .
مخزن اسید ساخته شده از پلی اتیلن در برابر انواع اسید و قلیا از مقاومت بسیار بالایی برخوردار می باشند و بهترین جایگزین برای مخازن استینلس استیل هستند .
مخازن ذخیره عمودی بزرگ برای نگهداری اسید سولفوریک براساس استاندارد API 650 و مخازن استوانه ای افقی برا اساس استاندارد ASME کد BPVC (بویلرها و مخازن تحت فشار) بخش VIII ، قسمت 1 ساخته می شوند. با وجود اینکه این استانداردها یا کدها میزان مقاومت و چقرمگی کافی مواد مورد استفاده در ساخت مخازن ذخیره را در اختیار قرار می دهند اما به خصوصیات ویژه خوردگی توسط اسید سولفوریک و اولئوم اشاره ای نمی کنند. در این استاندارد ها یا کدهای ساخت، میزان خوردگی مجاز و نحوه ی کنترل خوردگی، بعهده ی طراح، مالک و یا اپراتور مخزن اسید قرار داده شده است.